Liệu Cuộc Sống Có Ý Nghĩa?

Từ xưa đến nay, cuộc sống có ý nghĩa là điều mà con người luôn hướng tới. Nam Cao thương xót những số kiếp lâm phải cảnh sống mòn, Márquez bi phẫn cuộc sống bi kịch khi con người không có quyền lựa chọn, còn Chế Lan Viên chế nhạo cuộc đời tầm thường mà theo ông là “Giấc mơ con đè nát cuộc đời con.”

Nhưng đa số chúng ta đâu có biết được bản thân đam mê điều gì ngay từ đầu, chúng ta cứ sống lần vậy thôi. Và bởi vì ngay từ đầu ta đã không xác định nổi những giá trị đáng giá với bản thân mình nên ta đi theo những giá trị mặc định của xã hội. Trong học hành thì cầu đỗ đạt, trong công việc thì cầu thăng tiến, trong đời sống thì cầu giàu sang, là trai, là gái đến tuổi thì phải lấy chồng cưới vợ rồi sinh con. Một cuộc sống chỉ thực hiện những nhu cầu cơ bản, mà không bao giờ tự hỏi xem những việc bản thân đang làm có ý nghĩa gì không. Đây không phải là, “Giấc mơ con đè nát cuộc đời con” hay sao?

Một cuộc sống chỉ thực hiện những nhu cầu cơ bản, không phải là “Giấc mơ con đè nát cuộc đời con” hay sao ?

Lại nói đến một nhà thơ nọ, cả đời bê bết trong rượu chè, nghèo đói cùng với những vần thơ chả ai bận tâm đến, hay có lúc cũng được chú ý đến nhưng cũng là nhờ người đời chê bai, hạ thấp. Đó không phải là sống mòn sao?

Còn nữa, có cô gái nào đó lấy chồng rồi sinh con, kể từ ấy, cô phải ở nhà vì không có ai trông con giùm mình. Cuộc sống của cô đã từng xoay quanh những bản hợp đồng, những cuộc họp mà ở đó năng lực của cô được tận dụng và phát huy. Nhưng từ khi có con, cô bận bù đầu với việc nhà. Cô dường như không còn là cô nữa, và cô cũng không có lựa chọn khác.

Đây không phải là cuộc sống không có quyền lựa chọn sao? Vậy nên, nếu như cuộc sống của ta là tầm thường, là vô vọng, là bất đắc dĩ như vậy thì phải chăng cuộc sống của ta là vô nghĩa? Nhưng trên đời này hầu như mọi người đều mưu cầu những điều tầm thường đó, nghệ sĩ thành công thì đếm trên đầu ngón tay, còn hoàn cảnh ngặt nghèo tiến thoái lưỡng nan thì ai mà chẳng phải trải qua. Thế thành ra, hầu hết loài người đều sống vô ích cả sao?

Hoặc có lẽ, ngay từ đầu không có cái gì cụ thể được gọi là cuộc sống có ý nghĩa.

Nói cuộc sống có ý nghĩa chẳng qua cũng như là định nghĩa về hạnh phúc, âu cũng chỉ là cảm giác của con người mà thôi.

Cuộc sống hạnh phúc, có ý nghĩa hay không, cũng chỉ là định nghĩa, cảm giác riêng của mỗi người

Một người có nhà, có xe, có công việc ổn định, có gia đình, có con cái và theo họ thế là đủ thì có nghĩa nhiêu đó là đủ. Nhà thơ dù nghèo vẫn sáng tác, dẫu cho chuyện đó không có kết quả gì anh ta vẫn cứ đâm đầu sáng tác thì cũng cứ mặc kệ anh ta. Bởi nếu bắt anh ta ngừng sáng tác, thì đối với anh đó mới là sống trong vô nghĩa. Nghe thật điên rồ khi làm một thằng bất tài vô dụng lại khiến anh ta thấy cuộc sống ấy mới là đáng sống. Nhưng không sao hết vì Đào Tuyết Cần, Van Gogh, Tú Xương,…chính là những người như vậy. Còn về cô gái đó, sống trong thế gọng kìm không thể làm điều mình muốn, thì việc chọn làm điều mà cô cho là đúng đắn nhất đã là tốt lắm rồi.

Hơn nữa, niềm thôi thúc phải làm sao đạt tới cuộc sống có ý nghĩa không phải ai cũng có. Vậy nên, cái được gọi là cuộc sống có ý nghĩa có lẽ chỉ để cho những ai tự ý thức được rằng bản thân cần có điều ấy mà thôi. Còn lại những kẻ không thắc mắc thì họ cũng không để tâm và do đó họ cũng không cần cuộc sống ý nghĩa.

Đến cùng, cuộc sống có ý nghĩa chỉ là cảm nhận chủ quan của con người. Vì vậy, không thể nói một cuộc sống có giá trị chỉ khi nó có ý nghĩa. Mà là ít ra bản thân vẫn còn sống. Bởi đối lập với sự sống là cái chết, là tiêu tan, vậy nên ít ra cuộc sống dù có thế nào đi chăng nữa thì chính bản thân nó cũng có ý nghĩa rồi. Phải không?